Ngày 6-6-1944, nhiều binh chủng hải-lục-không quân Anh-Mỹ-Canada đổ bộ lên đất Pháp. Với sự hợp tác của lực lượng kháng chiến Pháp, họ đã đánh tan sự phòng thủ và chống cự của quân chiếm đóng Đức để giải phóng vùng Normandie sau 77 ngày, giúp cả nước Pháp giành lại tự do sau đó.
70 năm sau, các lãnh tụ phương Tây lại tụ về bãi chiến trường xưa để long trọng tưởng niệm Ngày Lịch Sử D-DAY* cùng các tử sĩ đã hy sinh trong thời gian giải phóng nước Pháp rồi cả châu Âu khỏi ách phát xít. Tổng thống Pháp Hollande đã đọc diễn từ trước quan khách, trong đó ta thấy Obama, Merkel, nữ hoàng Anh, kể cả Putin...
 |
| Tổng thống Pháp đang đọc diễn từ tưởng niệm D-DAY 2014. |
Song song với đại lễ, quan khách cùng thân nhân tử sĩ cũng thăm viếng mộ phần tại Nghĩa Trang Quân Đội Mỹ - Normandy American Cemetery - ở Colleville-sur-Mer. Dân chúng Mỹ có thể xem truyền hình trực tiếp các hình ảnh xúc động trên các đài CNN, NBC, CBS...
 |
| Điêu khắc và hoa viên nơi lối vào Nghĩa Trang Quân Đội Mỹ. |
Gia đình tôi
với mẹ cùng các em bên Pháp thường du ngoạn vùng Normandie vào
mùa hè, và ghé thăm đôi lần các di tích chiến trường xưa. Từ
chiếc cầu Pegasus nơi không quân Hoàng Gia Anh nhảy dù đánh
chiếm trước tiên nhằm chặn đường tiếp viện của quân Đức, chuẩn
bị cho đại quân đồng minh đổ bộ vài tiếng đồng hồ sau...
 |
| Khởi đầu chiến dịch D-DAY là vụ không tập trong đêm chiếm cầu PEGASUS. |
... cho đến mấy điểm xung kích đổ quân tại Arromanches hay Omaha Beach, hoặc nghĩa trang lớn mang tên Normandy American Cemetery chôn cất 9.387 tử sĩ trận vong...
 |
| Ngày 6-6-2014, hai lá cờ Mỹ-Pháp cắm chung trong Nghĩa Trang Quân Đội Mỹ ở Normandie. |
Tại Caen, một thành phố lớn của Normandie sau thủ phủ Rouen, chúng tôi vào tham quan Bảo Tàng Lịch Sử và Hòa Bình - với các hình ảnh cùng hiện vật tường thuật quá trình giải phóng Âu châu sau hai lần Thế Chiến Hai và Chiến Tranh Lạnh khỏi tai họa của chủ nghĩa Nazi Đức với chủ nghĩa cộng sản toàn trị kiểu Stalin.
 |
| Trong Bảo Tàng Lịch Sử và Hoà Bình ở CAEN- Normandie nước Pháp. |
70 năm sau, bóng đen của chủ nghĩa dân tộc cực đoan bành trướng lại chờn vờn ở Ukraine, đe dọa Ba Lan với các nền dân chủ non trẻ vùng Baltic. Khi mời Putin tham dự Đại Lễ D-DAY 2014 tại Normandie hôm nay, phải chăng giới lãnh đạo Âu - Mỹ muốn nhắc khéo với tay cựu sĩ quan KGB rằng : Bài học lịch sử của loài người từ thế kỷ 20 đến nay là Bản Án dành cho mọi chế độ toàn trị - độc đảng. Để sống chung trên hành tinh ngày càng chen chúc này, NHÂN LOẠI PHẢI CHỌN HÒA BÌNH !
CHÂN PHƯƠNG
Boston, 6-6-2014
* D-DAY có nghĩa Ngày Đổ Bộ; D. viết tắt chữ Pháp débarquement, débarquer.
 |
| Điêu khắc mang tên GIẢI TRỪ BẠO LỰC bên cạnh Bảo Tàng Lịch Sử và Hòa Bình. |
