FEKETE ISTVÁN

Fekete István - nhà thơ Hungary

CUỐN LỊCH BÍ ẨN

THÁNG GIÊNG (JANUÁR)

Có thể bắt đầu ghi chép này vào lúc khác cũng được, nhưng tốt hơn cả, vào hồi nửa đêm ngày 31 tháng Chạp nào đấy, khi thành phố náo động, con người chúc điều tốt lành cho nhau – dù điều này ngày nào họ cũng có thể làm được – ánh sáng trượt ngã trên đống tuyết câm lặng ngoài vườn, nơi chẳng xảy ra cái gì hết…

Chẳng có gì hết, chỉ đàn chim trân trân nhìn vào màn đêm, ngờ vực lắng nghe những tiếng ồn ào, bầy chó cáu kỉnh bởi những bước chân lạo xạo đi tới đi lui, chỉ lũ chuột sục sạo với nỗi hốt hoảng lớn dần dưới đống tuyết, và rặng cây trầm ngâm hơn - mơ những giấc mơ không thốt nên lời. Đâu đó, những con bọ và lũ nấm hì hục miệt mài làm việc dưới đám lá mục, một con mèo lẻn lút rình mò bên hàng rào. Không phải vì nó ”khát máu”, mà chỉ vì trong cơn hoan hỉ với cuộc vui cuối năm, người ta đã hoàn toàn quên hẳn nó.

Thế là trong bóng đêm, biết bao việc xảy ra, những việc bắt buộc phải xảy ra đêm nay, trong đêm nay và trong những đêm khác nữa của tháng Giêng, của tình yêu, sự tan vỡ, của cuộc vui vĩnh cửu giữa cái sống và cái chết.

THÁNG HAI ( FEBRUÁR)

Đây là tháng, không thể biết, khi nào có tuyết, băng, bùn, khi nào căn phòng ấm áp và khi nào lạnh run cầm cập ngoài đường, khi nào băng tuyết tan chảy và dòng sông nôn thốc tháo, khi nào những chuồng ngựa, những nơi ẩn náu, những hốc, lỗ, vườn đổi chỗ cho nhau.

Và khu vườn, nơi dường như không có gì xảy ra hết…

Không…

….chỉ lũ sơn tước gầy tọp đi, trong chừng mực có thể, chỉ bầy quạ đen quàng quạc than vãn nhiều hơn bao giờ hết, và đàn chim ác-là thô bạo hơn, chỉ mấy gã cú mèo mắc bệnh phải lòng ai đó cứ hành hạ những đôi tai khác lạ bằng những tiếng gào rú lâm ly, bọn ngỗng trời chao đảo tìm kiếm chấp chới trên bầu trời loang màu máu của thành phố.

Chỉ những gót chân của lũ chó và những gót giầy của con người đã chán ngấy màu đông, khoảng không-thời gian quái gở đặc biệt được bọn trẻ con đặc biệt yêu thích, trong tiếng thở dài tê liệt đầu óc cố nén của các bậc phụ huynh…

THÁNG BA( MARCIUS)

…bởi vì đấy thật sự là tiếng thở dài, và sẽ là nó tiếp tục.

Trong tiếng xào xạc của cây chổi cùn hoặc dưới tiếng xoèn xoẹt của cái xẻng trong tay cụ già chủ nhà, trong tiếng leng keng lạnh lẽo của cái tàu điện, của đôi tay lạnh cứng tê dại của những người lái tàu, và của những bình minh ngái ngủ lạnh thấu xương, đúng thế, tháng ba đã tới thế gian, trong THỜI GIAN, trong những cuốn lịch, trong những khu vườn lớn ở Buda, nơi tưởng chừng chẳng xảy ra cái gì hết….

Chỉ những mụ vợ cú mèo chỗm chệ ngồi trên những quả trứng, chỉ lũ chim sẻ tiếp tục ẩn nấp trốn tìm sau tấm rèm của những ống nước, và người ta mang cụ già chủ nhà đi trong một cái hòm kỳ dị, bởi vì -có vẻ như- tháng ba đã được báo trước bởi sự xuất hiện của cái hòm và việc đi xa của cụ già chủ nhà.

Rốt cuộc, con người bảo nhau, rốt cuộc đã đến tháng ba, khi tuyết bắt đầu rã, và những ống nước bắt đầu nôn ra những dòng nước tuyết bẩn, đang tan.

Rồi đến những ngày, lũ chó canh nhà gãi sồn sột nhiều hơn bao giờ hết, bởi lông chúng bắt đầu rụng, và xua đuổi lũ mèo ráo riết hơn bao giờ hết, cho dù chúng đang mắc bệnh xuyễn, sau khi sủa nhặng xị gần hết đêm, thậm chí bằng mọi giá, chúng đòi lấy vợ, điều này được chứng minh bằng cái tai cụp xuống của chúng.

Và thế là…

THÁNG TƯ ( APRILIS)

….tháng tư đã tới, cái tháng được mệnh danh tháng điên bởi những cơn gió, những đợt ấm lên lạnh đi đột ngột của thời tiết.

Tất cả những điều này không làm bận lòng khu vườn già, bởi đất thổ lộ những nỗi niềm khác và không khí ngày mỗi ấm dần lên cũng thầm thì những điều khác…

Chúng bảo: mùa xuân

chúng thì thầm: tình yêu

chúng ngâm nga: những lời ca du dương và tổ ấm.

Bầy cú mèo tí hon đã nghểnh cổ, nhưng bọn khác, lũ sơn ca, sơn tước, hoàng anh, chèo bẻo và chim gõ kiến vẫn đang miệt mài bên ổ trứng, hoặc vừa chân ướt chân ráo trở về từ kỳ nghỉ hè phương xa, từ những vùng biển hoặc từ châu Phi. Bọn chim muông này trở về nhà, lựa chọn bạn đời mới, hoặc nối lại yêu với nhân tình cũ, vì chúng thông thái hiểu rằng, chẳng thể tìm ra kẻ tốt hơn…

Khu vườn già không bận lòng đến cái tháng lông bông này, bởi nó còn mải rũ bỏ những cành vương gẫy, để đám mầm cây nhu nhú phưỡn bụng tắm trong sương ẩm ướt và mưa lâm râm, hoặc tự đánh bóng mình lên trong nắng ấm chan hòa.

Đống lá khô mềm đi, lũ chuột rúc rích xây tổ dưới những tầng lớp lá vẫn còn in dấu vết tuyết. Một con chồn hôi tóm lấy chú chim sẻ to mồm nhất, kẻ đang mê đi trong âm thanh lảnh lót của riêng mình, đến nỗi không nghe, không nhìn thấy gì hết.

Tối tối nàng sơn ca và chàng sáo đen mở hòa nhạc. Sáo đen đậu đằng trước, trên bậu cổng cột đá, Sơn ca đứng đằng sau, trên một nhành phong, và âm hưởng say đắm của bản hòa tấu tình yêu đủ đôi này khiến chàng chủ nhà trẻ tuổi không thể cầm lòng nổi.

Zsuzsi, đến tháng năm chúng mình lấy nhau đi! –

Chàng nói với cô bé họ hàng, người thực hiện rất đều đặn những buổi ”thăm viếng”, như một nàng chim lang thang cặm cụi tìm nguyên cớ xây tổ.

Béla!-

Cô gái thở dài, như thể muốn giãi bày rằng…

THÁNG NĂM ( MÁJUS)

…đã là đầu tháng năm, ngày khu vườn già đột nhiên trẻ lại, mưa rào âm ấm rửa sạch bong phố xá, chuông tàu điện đột nhiên ngân nga reo ròn rã, như thể tiếng đập gấp ngẩn ngơ của một trái tim dậy thì, và một bà cô già lẩy bẩy đưa lồng của gã vẹt còm ra cửa sổ.

Gã vẹt rống lên: ”Ta là Elemér đây!”, rồi sau đấy im bặt, vì chả ma nào để ý đến gã. Tất cả mọi người chỉ bận bịu với bản thân mình.

Bầy chim phủ phục trên tổ, hoặc mớm mồi cho lũ con, đám mèo con nằm dài trên ghế, bụi tầm gai và đám cỏ dại vươn lên khỏi đống lá khô, dưới những tầng váy lòe xòe lụp xụp của bụi rậm, cây hoa tím héo dần, và lũ én rộn rã trở về -thật muộn mằn!- nhưng rất có thể đây không phải lũ én năm ngoái, lũ én mới mẻ này về muộn vì chúng còn mải đi tìm nhà.

Vào một buổi sáng còn muộn mằn hơn, kẻ nào đó bỗng hét lên: ”Quan tòa dễ thương quá! ”, mặc dù cư dân ở nơi đây thừa biết điều đó từ mùa đông cơ. Té ra đơn giản đấy là gã vàng anh vừa trở về từ xứ Nam–Phi, gã long trọng thông báo điều này với khu vườn và toàn thể những ai gã gặp.

  -Vẫn ngu như bất cứ lúc nào!

Cụ cú mèo vừa gãi vừa làu bàu:

  -Nó đã bay nửa vòng trái đất, để chỉ nói được có thế.

Nhưng lũ cú mèo cháu nom thật thích mắt, chúng ăn và chớp chớp cặp mi ngây thơ, lắng tai nghe ngóng khu vườn già cả đêm lẫn ngày, bởi ở đó những hàng cây thở dài bằng vô vàn triệu lá non xanh.

Phấn hoa bay là là trong không khí, một cậu học trò lướt ngang qua hàng rào, túi thò ra một tập thơ, và cậu ta không bao giờ biết rằng trong đời, cậu sẽ chẳng bao giờ hạnh phúc như thế nữa, bởi tháng năm là khát vọng, được hoàn thiện vào mỗi khoảnh khắc đêm, khi…

THÁNG SÁU (JÚNIUS)

….lũ chim sẻ măng tơ đầu tiên rời tổ bay đi, khi xảy ra trận cãi cọ đầu tiên trong nhà cậu chủ, và gã vẹt còm sổng ra khỏi lồng, với danh xưng là Elemér, một thằng diều hâu lang thang không nói không rằng, nhấc bổng Elemer lên rồi tự nhủ thịt lũ chim phương bắc chắc chắn không ra gì so với thịt một con sẻ tầm thường.

Lúc đó đêm đã bắt đầu nóng bức, tràn ngập hương thơm và mùi vị đời sống.

Ốc sên bò lổm ngổm trên cỏ, lũ chuột sục sạo lục sục, một con nhím từ đâu lạc vào vườn khiến lũ giun đất và lũ sâu bọ khác ngơ ngẩn ngắm. Dưới đống lá khô năm ngoái, sự tàn rã xay nghiến tất cả những gì đã có, và ẩm ướt làm tan ra những gì sẽ đến, rồi mưa xuất hiện cuốn tất cả thứ lương thực đó của cây xanh vùi xuống đất. Những cái rễ cây hít hà, thu lượm, để rồi hút thẳng lên tận chiều cao có dễ đến hai chục mét chất tẩm bổ quý giá này của đất trời.

Lúc đó người ta đã bắt đầu ngủ thiếp đi bên những cửa sổ để ngỏ, tất nhiên họ suýt nữa đã ngủ thiếp đi, nếu những chiếc radio không quấy nhiễu màn đêm bằng những tin tức và những âm thanh lộn xộn, và những tiếng động khác thủ tiêu cả nghỉ ngơi lẫn những giấc mộng đêm.

Bất chấp mọi điều, lũ chim vẫn ngon lành yên giấc, bởi lũ chim non đã ăn xong, và các vị phụ huynh trẻ đã lên đường, tìm kiếm, cặm cụi làm việc, để cuối vòng quay cuối cùng, chúng chỉ đủ sức rúc đầu vào cánh, không thèm chú ý đến tờ lịch lật trang, xuất hiện một dòng chữ đỏ vui tươi, rằng…

( còn tiếp một kỳ)

NGUYỄN HỒNG NHUNG dịch từ nguyên tác.