Nhà văn Nguyễn Đình Chính phát biểu tại toạ đàm
Nguyễn Quang Thiều và thơ Việt Nam hiện đại" do Viện Văn học tổ chức
Bạn Nguyễn Sơn thân mến!
Tôi đã nhận được thư của bạn gửi qua hòm thư laxanh1946@gmail.com, bạn tỏ ý khó chịu khi đọc trên trang web của Hội Nhà văn Việt Nam thấy tôi thích thơ của 3 nhà thơ: Thanh Tâm Tuyền, Nguyễn Đình Thi và Nguyễn Quang Thiều và tôi còn đoán chừng 3 nhà thơ này sẽ còn làm người đọc tốn nhiều giấy mực (khen, chê…).
Xin trả lời bạn tại sao tôi lại thích thơ của 3 nhà thơ này:
Tiếp xúc với thơ của 3 người này, tôi thấy thơ họ đều để lại cho tôi không phải một THÔNG ĐIỆP mà là một Ý NIỆM, tức là để lại cho tôi mội chút nhận thức bước đầu về một cái gì đó đang trong quá trình xảy ra trong thơ ca.
Tôi thực sự ngạc nhiên và tôn trọng những sáng tạo của họ và vì thế tôi thích thơ của họ. (Xin lỗi bạn đó là quyền của riêng tôi cũng như bạn có quyền không thích và thậm chí coi thơ của 3 người này, nhất là thơ của anh Thiều là loại thơ vớ vẩn, nhảm nhí).
Bạn có đề nghi tôi phân tích mổ xẻ thơ của 3 người này, không được buông một chữ Thích cụt lủn (nguyên văn của Nguyễn Sơn), nhất là thơ Nguyễn Quang Thiều.
Xin trả lời ngắn gọn:
Tôi thích (cụt lủn) vì thơ của họ đã làm thay đổi cách nhìn, cách nghĩ, cách đọc, cách diễn dịch, và cả cách cảm thụ về thơ ca của tôi.
Thêm một chút bạn hỏi tôi về những bài viết tán thưởng thơ anh Nguyễn Quang Thiều. Bạn đã hỏi thì tôi trả lời là Tôi không có ý kiến gì về những bài viết đó. Tôi chỉ có cảm tưởng là đọc những bài viết đó, nhất là bài của anh Hữu Thỉnh, tôi cứ nghĩ vẩn vơ tới lối đá bóng ru ngủ của đội bóng đá nước Tây Ban Nha trong đợt tranh cúp vô địch châu Âu vừa rồi.
Còn về hội thảo thơ của GSTS Hoàng Quang Thuận thì tôi cũng thấy qua hội thảo này, giá trị của thơ ông Thuận cũng không thể hay hơn hoặc dở hơn thơ của ông, vì tôi nghĩ mỗi bài thơ đều có giá trị tự thân nó, giá trị đó không thay đổi (phụ thuộc) vào sự khen chê bên ngoài.
Trong đời sống sinh hoạt văn học nghệ thuật ở nước ta hơn nửa thế kỷ hình như có không ít các vụ cố gắng dùng ý kiến số đông người, dùng sức mạnh độc quyền của các hội đoàn, các cơ quan truyền thông, báo chí để làm đảo lộn trắng đen hay dở các tác phẩm nghệ thuật (không chỉ văn thơ). Thời gian đã minh chứng là mọi cố gắng đó đều thất bại và để lại tiếng xấu trong lòng bạn đọc
Đơn giản có thế thôi.
Thân mến chào bạn Nguyễn Sơn.
NHÀ VĂN NGUYỄN ĐÌNH CHÍNH
Tái bút: Tặng bạn đọc (trong đó có Nguyễn Sơn) bài thơ:
Lạc quan buồn nghiêng mình
Lạc quan buồn nghiêng mình đôi mắt mi (zê)
Cành đào chúm chím phất phơ đợt rét tệ rét hại
cuối cùng kinh hoàng mưa bay đầy trời nhớp
nháp
*
Lạc quan buồn nghiêng mình trái tim mi (zê)
Gầm gừ dòng sông đen tuôn trào ngọn sóng
đen bí ẩn man rợ rừng hoang
Mùa xuân đang chầm chậm tới gần
Nghe hồn ngàn triệu liệt sĩ trắng xoá nghĩa
trang xuất ngũ bay về mái nhà xưa mẹ cha
ngóng đợi
Nghe hồn ngàn triệu người chết phân loại hạng
hai vùi thân lang thang tranh nhau xếp hàng
bay về khói hương người thân cầu nguyện
Đã biến mất rồi chăng bao nhiêu năm máu lửa
tơi bời
Bát cháo hoa nào vãi đủ khắp núi đồi sông suối
quê hương
Sớm nay mi (zê) mò ra đường
Ăn bát phở đặc biệt dạng chân ghếch cẳng lên
ghế
Thằng nhóc lang thang mặt mũi nhọ nhem
cuống quýt múa may làm xiếc nịnh bợ đôi
giầy y ta ly
Vút cao toà tháp 30 tầng vô cảm đổ bóng xuống
vỉa hè chật ních những cờ rao những mẹc xe
đẹt những tô y ô ta và những những những gì
gì gì hỉ hả nằm dài chờ đợi
Chờ đợi ai
(Mù mờ lắm. chưa thể đọc tên từng thằng ra
được)
*
Xục chân vào đôi giầy bóng lộn loăng quăng
Xe ôm về quê thăm ngoại
Con ơi mừng tuổi cho ngoại mười lăm ngàn con ơi
(Mừng tuổi lộn ngược)
Mười lăm ngàn một con gà mỹ chưa xuống ổ
Mắt lòa ngồi mơ bốn tháng sau mẹ lãi một trăm ngàn
Mẹ kiếp
(Một cân gạo di hương ngoài chợ giá tám chục
ngàn)
*
Chẹc chẹc.
*
Rượu xuân điên điên mi (zê) muốn được ôm tấm lưng trần tổ quốc
Tấm lưng trần ướt đẫm mồ hôi lao động ngàn năm
Vứt bỏ bao bì nhập nhằng xanh đỏ tím vàng
điêu trá.
Rỉ máu đâu đây vết thương còn trên da thịt của
người
*
Lạc quan buồn nghiêng mình mi (zê) chơi đùa
với bầy chim sẻ của tổ quốc
Chim sẻ tháng hai nhặt thóc ngu ngơ ngoài
đồng
Chim sẻ hót thầm vào tai mi (zê) một điều bí
mật
Chết mang theo sống để trong lòng.
*
Lạc quan buồn nghiêng mình mi (zê) mếu máo
khóc than viên gạch vô danh vứt bên đường
cao tốc của tổ quốc
Hàng cọc tiêu lóa mắt tuyên án tử hình 4 người
(tai nạn giao thông thảm khốc)
Viên gạch thẫn thờ rót vào tai mi (zê) một điều
bí mật
Chết mang theo sống để trong lòng
*
Lạc quan buồn đối đầu lạc quan bỉ ổi
Sự sống đối đầu cái chết
Lặng im cần lao đối đầu ba hoa rỗng tuếch
Nắm phân tro vung vãi ngoài đồng đối đầu với
trật tự hóa học hoóc môn
*
Còn mi (zê).
Mi (zê) là ai
Dám vung vãi thể hiện lạc quan buồn nghiêng
mình chào tổ quốc
Khi lương tâm danh dự của mi (không phải của
ngươi) bán đứng rồi
(Cũng có thể bị mất cắp)
*
E mé mày
*
chẹc chẹc
