CHÙM THƠ QUASIMODO

 CHÙM THƠ SALVATORE QUASIMODO

                     SALVATORE QUASIMODO

(1901 -1968)

Nhà thơ nước Ý Salvatore Quasimodo, Nobel Văn Chương 1959, là một trong những tiếng thơ trữ tình hàng đầu của thơ thế giới trong thế kỷ 20. Ông từng là đầu đàn của thi phái Mật Ngôn (Hermetic) bắt nguồn từ thơ Tượng Trưng Pháp (Mallarmé), chủ trương tinh lọc ngôn ngữ và dùng hình tượng thể hiện thẳng cảm xúc tránh chữ nghĩa hoa hoè rườm rà. Trong Thế Chiến Hai, ông bị Mussolini cầm tù vì các hoạt động chống phát-xít. Kinh nghiệm lịch sử đó là bước ngoặt trong sự nghiệp văn học của Salvatore Quasimodo, ông trở thành tiếng nói chứng nhân cho những năm tháng tăm tối đầy bạo lực và tuyệt vọng của nước Ý. Khi ông mất vào năm 1968, nền thơ Ý và Âu châu mất đi một nhà thơ của lương tâm, một tiếng nói trầm thống từng trực diện bi kịch của một thời đại.

                                                 CHÂN PHƯƠNG  giới thiệu và tuyển dịch

VÀ ĐỘT NHIÊN CHIỀU ĐẾN
 

Mỗi người đều đơn chiếc trên quả tim trái đất

bị một tia mặt trời đâm xuyên:

và đột nhiên chiều đến.

TẤM  GƯƠNG
 

Nhìn kìa! thân cây

mới nhú mầm:

sắc xanh lục tươi hơn cỏ,

bổ dưỡng cho tim:

ngỡ đã chết rồi gốc cây

nghiêng mình trên rãnh dốc.

Mọi thứ đối với tôi như phép mầu;

tôi là khối nước của mây

phản chiếu khoảng trời hôm nay

quá biếc xanh dưới cống mương,

và sắc xanh lục xé toạc vỏ cây kia,

mới đêm qua còn trốn biệt.

MÙA ĐÔNG XA XƯA
 

Thèm đôi tay em rực sáng

trước ngọn lửa lập loè;

hương thơm gỗ sồi, mấy đoá hồng

và nỗi chết.

Mùa đông xa xưa.

Bầy chim bới tìm hạt

bất ngờ hoá tuyết.

Từ ngữ cũng vậy:

một chút mặt trời;

thoáng vinh quang ánh lên,

rồi sương khói; với cây cối,

khí trời, và đôi ta, buổi sớm.

VÀ EM MẶC ÁO TRẮNG
 

Đầu cúi xuống em nhìn tôi

trong chiếc áo trắng,

và từ sợi vải buộc lơi bên vai trái

một trái vú nở bung.

Tôi không kham nổi

thứ ánh sáng lung linh

phủ lên đôi tay em trần trụi.

Tôi lại thấy em. Những chữ em nói

nhanh, khô gọn,

nâng tinh thần tôi lên

dưới gánh nặng cuộc đời

chỉ là trò xiếc đối với tôi.

Thăm thẳm con đường

gió luồn theo

những đêm tháng Ba kia,

và đánh thức chúng ta

y như lần đầu

xa lạ.

TÔI LẠI NGHE TIẾNG BIỂN

Đã nhiều đêm rồi tôi nghe lại âm thanh của biển

dâng lên hạ xuống khẽ khàng trên những bờ cát phẳng

Từ thời gian vọng lên một lời nói

giấu kín trong tim óc; cùng tiếng hải âu

kêu không ngừng nghỉ, có thể là

lũ chim cắt bị tháng Tư

rù quyến quay lại ruộng đồng.

Trước kia có một thời

em từng gần tôi với lời nói ấy;

ước gì giờ đây chút hoài niệm về tôi

có thể vọng đến em

tựa biển kia trong tăm tối thì thầm.

CHỮ

Em cười nhạo tôi, kẻ tự hành xác vì chữ,

kéo mấy thân cây du uốn căng quanh tôi,

các hàng dậu trời xanh và những ngọn đồi

cùng tiếng nói của sông suối lắt lay,

phí hoài tuổi trẻ của mình

cho màu sắc với mây trời

ngập trong ánh sáng.

Tôi sành em. Bơ vơ trong em

sắc đẹp nâng đôi vú em lên,

vun tròn hai mông và mềm mại

toả khắp chỗ kín ngượng ngùng,

nương theo các hình dáng hài hoà

tuôn xuống mười vỏ ốc của chân em tuyệt mỹ.

Nhưng khoan đã; nếu tôi chiếm đoạt em,

Em cũng hoá thành chữ của tôi, và sầu muộn.

------------------

Tuyển dịch từ Salvatore Quasimodo: Selected Poems, bản Anh ngữ của Jack Bevan (Penguins,1965).