Wednesday, May 8, 2013

Tin thêm

Thứ tư, 8/5/2013 11:52 GMT+7
  •  Dư luận quanh 'album tục' của Ngọc Đại
Đồng nghiệp tôn trọng sáng tạo riêng của nhạc sĩ có biệt danh 'Đại Điên'. Có người còn cho rằng nên tổ chức hội thảo âm nhạc bàn về CD 'Thằng Mõ 1' đang gây bão dư luận do chứa ngôn từ dung tục, không xin phép.
Nhà thơ Nguyễn Đình Chính - tác giả những bài thơ mà Ngọc Đại phổ nhạc - cho biết Ngọc Đại hay phổ thơ của những người bạn như Thụy Kha, Trọng Tạo… Bạn bè thường để ông tùy ý, không quan tâm tới việc xin phép hay tiền tác quyền.


Lê Minh Sơn cho biết, sau khi thu âm “Thằng Mõ 1”, Ngọc Đại đem tặng các nghệ sĩ thân quen. Bạn bè nhận, nhưng thương hoàn cảnh của ông nên thường tặng lại tiền. “Vì thế không thể coi đây là chuyện mua - bán, phát hành đĩa. Theo tôi đây là cuộc chơi riêng của Ngọc Đại” - Lê Minh Sơn nhận xét. Là người đi sau, Lê Minh Sơn rất quý trọng những gì Ngọc Đại làm bởi anh đánh giá Ngọc Đại làm bất cứ thứ gì cũng chỉ xoay quanh âm nhạc.
Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh, một người thân thiết với Ngọc Đại, nghe hết những tác phẩm của ông từ xưa đến nay, nhận xét: “Ngọc Đại không giống ai về tư duy âm nhạc. Anh ấy làm âm nhạc cho mình, để mình dùng, không có mục đích nào khác ngoài đam mê. Đĩa vừa rồi càng chứng tỏ con người Ngọc Đại. Từ nhiều năm nay, anh không có vợ con, chỉ còn biết đến âm nhạc”. Nhà thơ Phan Huyền Thư cũng cho rằng, CD không phải là một dự án chính thống. Bản thân Ngọc Đại từ lâu đã một mình một cõi, nên để ông được tự do với âm nhạc của mình.


Khi bàn về những ngôn từ nhạy cảm trong sản phẩm âm nhạc của Ngọc Đại, các nghệ sĩ đưa ra nhiều ý kiến khác nhau. Theo Lê Minh Sơn, nhạy cảm hay không do quan niệm của mỗi người. Nhà sản xuất âm nhạc Chu Minh Vũ nhận xét đây là chuyện rất bình thường. “Giới hạn giữa thanh và tục cần có thời gian thẩm định. Ca dao tục ngữ có những bài rất tục, chúng ta thường tránh đi nhưng không vì thế mà nó bị mất. Ngọc Đại là một nghệ sĩ độc lập, không theo phép tắc thông thường. Những người như thế, những gì càng cấm sẽ càng lao vào”.
Theo Chu Minh Vũ, không nên cổ súy phổ biến những tác phẩm nhạy cảm rộng rãi đến công chúng nhưng nên có cơ chế riêng cho những tác phẩm đó. Thế giới có những phim như “Shortbus”, “9 songs” khiến ngay cả giới chuyên môn cũng choáng váng về sự tiếp cận trực diện yếu tố tình dục. Những phim như thế không bị hủy mà có cơ chế riêng để đưa vào giảng dạy cho sinh viên điện ảnh, tư liệu tham khảo, giới hạn độ tuổi người xem. Như thế mới không giới hạn sự sáng tạo của người nghệ sĩ. “Có câu: Kẻ điên sáng tạo thế giới. Nếu không có kẻ điên, nghệ thuật toàn sự an toàn, không có gì đáng xem nữa” - Chu Minh Vũ phản biện.
Nhà phê bình âm nhạc Thụy Kha còn cho rằng sự kích thích của âm nhạc là tiết tấu chứ không phải ngôn từ như văn chương. “Thời kỳ Thơ Mới, Bích Khê từng có câu: Đây sự thực trần truồng nằm giữa háng - có sao đâu”, Thụy Kha phát biểu. Cũng theo ông, âm nhạc đương đại có quyền “sờ” vào mọi thứ, hơn nữa xét về mục đích, CD của Ngọc Đại không có tư tưởng chống đối.
Nói về giải pháp với CD của Ngọc Đại, cơ quan chức năng định thu hồi. Từng làm công tác quản lý, nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh đồng ý rằng “Thằng Mõ 1” nằm trong số những thứ “không phù hợp đưa ra công chúng” của Ngọc Đại. Trong khi đó, nhà phê bình âm nhạc Thụy Kha lại nêu phương án, nên có một hội thảo âm nhạc bàn về vấn đề “Thằng Mõ”. “Âm nhạc của Ngọc Đại có giai điệu răng cưa, không phải hình sin như nhiều người. Anh ấy có những bước tiến trong quá trình sáng tạo, sau tình yêu, các vấn đề đời thường đã nâng cao vấn đề hơn khi chạm đến những gì còn chưa được số đông chấp nhận. Bản thân Ngọc Đại từng là lính ở Quảng Trị. Bây giờ thời bình, anh ấy có quyền xông pha, dấn thân trong nghệ thuật. Chúng ta nên có hội thảo để bàn định thận trọng về những gì Ngọc Đại làm” - Thụy Kha đưa ra phương án.
Trên VnExpress.net, phần lớn ý kiến tỏ ra thất vọng về sản phẩm mới của Ngọc Đại. Độc giả Hoàng Quốc Cường bình luận: “Ông nói là làm để thỏa mãn thú chơi nghệ thuật của ông thì ông làm để ở nhà dùng thôi. Đằng này ông mang đi bán. Với công nghệ sao chép dễ dàng như hiện nay thì sản phẩm của ông dễ dàng bị phát tán lắm. Với 'Nhật thực', 'Dệt tầm gai' ông đã để lại những ấn tượng tốt đẹp cho công chúng nghe nhạc thì với 'Thằng Mõ 1' chưa cần nghe cũng đáng để ông xuống đáy xếp hàng với những loại nhạc rẻ tiền đầy rẫy trên thị trường. Thật đáng tiếc”.
Nickname Thienthandu muc còn viết: “Chỉ bao biện cho sự biến thái và thoái hóa của tâm hồn thôi, làm gì mà cống với chả hiến! Tội nghiệp thay cho một con người vốn có chút tên tuổi trong cộng đồng mà nay tự tay chôn vùi bởi cái tư tưởng quái dị và dung tục đó”. “Chào Ngọc Đại, Tôi không biết ông là ai, nhưng những gì ông đã suy nghĩ trong đầu và viết ra (tự gọi là sáng tác) cho là nghệ thuật và tự in ra phát tán. Nếu nội dung đó vô thưởng vô phạt thì không ai ý kiến gì, tuy nhiên, những gì ông viết ra thật sự là không hợp với ngôn tự Việt Nam và đó không phải là nghệ thuật. Nếu việc ông tự viết ra và để tự mình thưởng thức khi không sao cả, ông viết ra, ông phát tán cho người khác nghe, thì ông cần phải có ý thức với người nghe, với cộng đồng và với xã hội, trong đó có cả người thân của ông cũng sẽ nghe và họ sẽ nghĩ gì? Cơ quan chức năng cần làm rõ nội dung những gì ông Ngọc Đại phát tán có hợp thuần phong mỹ tục Việt nam, có vi phạm pháp luật và xữ lý theo luật pháp” - độc giả Phạm Thế comment.
Bên cạnh đó, cũng có những độc giả tỏ ra bình tĩnh và bênh vực nhạc sĩ. “Nếu không xét đến khía cạnh pháp lý mà chỉ có khía cạnh nghệ thuật thì chẳng có vấn đề gì với các sáng tác của Ngọc Đại cả! Tôi không biết anh Ngọc Đại và chưa nghe album này của anh Ngọc Đại nhưng tôi chỉ thấy nhiều người lên chửi bới về nội dung được cho là thô tục của các sáng tác của người khác đã là sự xâm phạm đến cá nhân nhạc sĩ rồi. Bản thân người nghe có lựa chọn của riêng mình, đó là quyền của người nghe. Và người nhạc sĩ sáng tác bất kể gì, miễn không xâm hại đến người khác, đó là quyền của nhạc sĩ. Bên cạnh đó, nghệ thuật thì không thể bị gò bó. Bản thân tác phẩm nghệ thuật tự thân nó có đời sống riêng khi ra công chúng và giá trị của nó sẽ được đánh giá bởi người thưởng thức theo thời gian. Và việc nó tồn tại hay không cũng ảnh hưởng gì đến những người chưa nghe nhưng chỉ biết lên chê bai, bới móc ở đây” - ý kiến của độc giả Hoài Nam nhận được 281 lượt like, đứng đầu trong số ý kiến được thích nhất.
Ý kiến của độc giả nhudinhvan “Chưa nghe thì chẳng nên bình phẩm, chẳng nên ném đá. Tôi cũng chưa nghe, nên không dám có ý kiến gì cả. Phát ngôn đánh giá về nghệ thuật cần sự trải nghiệm, cân nhắc, đừng nên đánh giá, phán xét lung tung” cũng nhận được 160 lượt like ủng hộ.
25 năm trước, nhạc sĩ Trần Tiến từng làm “Đối thoại 87” ở TP HCM. Chương trình gặp phản ứng dữ dội do đề cập tới những vấn đề nhạy cảm. Bản thân Trần Tiến phải ra Hà Nội gặp cơ quan chức năng. Lãnh đạo Bộ Văn hóa khi ấy đã đề nghị Hội nhạc sĩ làm hội thảo bàn về đêm nhạc của Trần Tiến và thật bất ngờ là ông được đồng nghiệp ủng hộ




                                                     THƠ Chc Chc


Trn Đán - Nhà thơ - Ha sĩ - Poston USA


Tp thơ Chc chc ca NDC gm nhng bài thơ nh đy tiếng liên thanh, tiếng văng tc đường ph, tiếng chc lưỡi v thi thế ngày hôm nay trên đt nước VN, chm dt bi bài Thông đip hoa hng nhen nhúm hi vng.

Là con trai ca nhà văn cách mng ni tiếng Nguyn Đình Thi, anh nhp ngũ Quân Đi Nhân Dân min Bc lúc anh 18. Nơi luyn quân là rng già dưới núi Yên T, Qung Ninh, cách Hà Ni 125 cây s, nơi th v vua thế k 13 Trn Nhân Tông. Trong nguyên tc và thc hành, tinh thn hòa gii và cu hòa ca v vua này, người tng đánh bi quân Mông C, ri t n v Yên T lp ra phái Thin gi là Trúc Lâm Yên T, hin đang được đi hc Harvard cn trng nghiên cu. Có l lòng t bi ca v vua đã đ trì người lính tr qua cuc chiến tàn khc. Đơn v ca anh lâm trn vi các đơn v M hùng mnh, b tn tht nng n. Nhưng anh sng sót và ch b thương.

 Khi cuc chiến chm dt năm 1975, người chiến binh quay v nhà. Trong mười năm tiếp theo, nhng chính sách kinh tế và chính tr sai lm ca nhà cm quyến đã cm tù hàng vn người ca chế đ cũ, đy hàng triu dân đi vượt bin, và đưa đt nước đến hai cuc chiến mi vi Trung Quc và Kampuchea. Sau khi Liên xô sp đ, nhà cm quyn VN phi theo con đường ci cách đ cu vãng nn kinh tế đ nát và đ t cu mình. Khi nn kinh tế đã vng, h quay lưng li đi vi nhân dân. Tt c các đòi hi dân ch  và t do b đàn áp. Tham nhũng tràn lan. Công lý b khinh r. Nhóm cm quyn vơ vét tài sn khiến h cách bit giàu nghèo ngày thêm l bch, hơn c trong nhng xã hi tư bn mà h luôn m ming lên án. 

60 năm sau Cách Mng Tháng Tám, 30 năm sau ngày thng nht, nhà thơ t hi, Còn gì nhng lý tưởng v t do, bình đng, nhân ái mà thế h ca anh đã hi sinh biết bao xương máu cho. Nhng gì nhìn thy tht đau lòng.   

            nhân dân trng tay
            nhân dân b thương
            nhân dân đm đìa m hôi
            ni nhau
            bò lê bò toài
            ăn mày t do
            ăn mày s tht
                  
Bài thơ chết
       
Quê hương nay còn đâu?

tôi mun chia s vi bn
ni bun không th nói lên thành li
không ca riêng ai 
ni bun vô gia cư
như ngn gió
lang thang
đi hoang   
trong ngôi nhà t quc.

Cùng hát lên

Đi đâu anh cũng thy toàn cnh ăn tht người, nhng cách đi x tàn nhn mà nhà cm quyn cng sn lên án nhưng vn chính mình thc hành.

tâm hn mi b trói bó dò đt nga tnh hênh
   trên bàn b cht ra tùng khúc b hp cách thy
   b tm bt b quay chín vàng và mi đeo khăn ăn vào c ngu nghiến h hê ngu ghiến nhai nut nhai nut nhai nut nhai nut
khoái khu
                            
Nhng ba tic ăn tht người

Đáng tiếc thay ln này k thù không phi là K L - nhng quân vin chinh thèm khát thuc đa, thèm khát tài nguyên, nườm nượp bom đn và thuc khai quan. Dưới mt nhà thơ, k thù nm trong

câng câng mt thng đi gia ăn cướp
(ăn cướp ch không phi ăn cp)
trí thc cp tai
ngòi bút trượt dài s hãi
s ngo mn trng rng lên ngôi
và qu đm rình mò
                            
Cc ct thơ

Ln này k thù là Chính Ta - nhng người cách mng tha hóa, các nhà trí thc hèn nhát, các nhà văn khiếp s, trong đó có chính anh trong nhng ngày tháng trước đây.

và n cười gượng go ca mt nn đo đc gi
   di đã được hun đúc hàng trăm thế k 
đt thó mi (zê) hì hc t đp tượng đài tâm hn
   ca chính mi (zê) bao lâu nay
                                     
Bc tường

Đi vi anh, tt c các lý tưởng cao đp ca Cách Mng đã b phn bi.
Đng trước s tht phũ phàng đó nhà thơ và nhng người đng cm ít i cm thy như

nhng ht bi
không th chết 
và
li càng cũng không th sng
gia thiên đường t quc
                            
Nhng ht bi hóa đá

Chưa bao gi h cm thy lc loài như thế.
.
tôi là người vô gia cư trên t quc ca tôi
mi khi tôi hát lên bài ca thương cm
ging như bát cháo hoa vy lên tri b thí
cho hàng triu oan hn lang thang đói khát
b chết oan không hiu vì sao mình li chết
trong cuc chiến tranh ch mang li quyn lc
và tin bc cho mt dúm k ác tâm tàng hình

Tôi cũng là người vô gia cư

Ri đến lúc nhà thơ không th im lng được na và phi ct lên tiếng nói ca người lính già/ b phn bi (Thông đip hoa hng.) Chán ngy nhng đ tài an toàn như tình yêu, s tao nhã, tính anh hùng , anh không ngi ngùng xông vào nhng vùng cm như s thù hn, dc vng, tính ương hèn ngoài đời cũng như trong chính ta.

Có lúc thơ anh u ám, cay đắng như thơ Sylvia Plath.

tht ra thì không có gì đáng hong

cái chết đôi khi d chu
dù cũng ma chay điếu phúng linh đình
thân xác tiêu m nó ri (hết nhe răng ra ăn tht)
tâm hn chy thoát bay lượn trong mt thế gii
   bí mt đầy nhng o giác tht gi hoang
   đường chúa tri đức pht
(đéo phi thành đồ nhm na)

Nhng ba tic ăn tht người

Có lúc thơ anh đầy phn n như thơ Pablo Neruda hay Vladimir Mayakovsky.

có mt ln trong cơn say điên lon
t do ơi ta (zê) v được mày ri
trơn tut da lươn long ngong thân rn
t do nc lên c c
t do ngoáy đít ong ong
t do ư ngt th mông đùi
và mi (zê) cung cung húp ly húp để nut ly
   nut để
húp cái gì nut cái gì (không biết)
mong chy thoát ra khi cái chung chó ba ln
   khóa xích
mong gii thoát tâm linh ra khi móng vut cơn
   say choáng váng u mê ngt th tc đờm tc
   ngc

T do ngoáy đít

K thù còn là nn thi ca nhàm chán, chuyên ca tng chế độ, chuyên tô hng thc tế, mà chính anh đã tng tham d.

vì thế thơ mi (zê) đành bò len lén
vì thế thơ mi (zê) lê la hành kht
áo vá bi đời đôi giy sc ct
lm lét ăn vng đói nghèo (ăn vng ch không
   dám ăn cướp)
lm ngm va hè rng lên ông ng
pht ra ng c ng độc mm tôm (th t)                               

                             Cc ct thơ

Khi nhn thc ra, Chính đã không ngn ngi gii phóng tính “vìa hè” ca thơ, để cho nó tha h biu l cơn thnh n đang dâng lên khp đầu đường xó ch  

không phi thân xác mi mà là thơ mi thơ mi b
   đá văng ra va hè như con chó già mù lòa vô
   dng b ch đá văng ra ca
không phi b đá văng ra ca mà là b đá văng
   ra khi s bón mn phnh nnh v v
tt nhiên kèm theo c s lo toan định hướng
   dy d nghiêm khc lt mm trói cht
(nhưng ông mà điên lên thì cho mày (thơ) xơi
   chu dùi cui roi đin)

                             Thơ vĩa hè 

Không còn gì thi tha bng thc tế ngoài kia nên Chính phi nhào nng, quy lên nhng thi thut mi, nhng ngôn ng mi.
Trước hết Chính đưa vào thi ca cái ngôn ng dung tc đường ph, tp np nhng tiếng tc tng như ct, đít, ln và nhng tiếng chi th như e mé mày, tiếng người dân tc Mán mà anh hc lóm được lúc đi lính.

cc ct mày ng cho ngon
đêm nm mơ m du dàng
mc ra đôi cánh nhp nhng chp cheng (xò ri)
   mc ra đôi cánh nhp nhàng
nhp nhàng là nhp nhàng bay lượn th lôn (hn
   thơ)

Cc ct thơ

Nếu có v nào trong nhà nước cng sn lên án Chính là làm dơ bn thi ca, Chính s đem lnh t Lenin và Mao ra nho báng: vì Lenin và Mao tng xem trí thc còn thp kém hơn cc ct thì nhà thơ ch ước được làm cc ct.

n ào như ch v trong thơ Chính là nhng tiếng chó sa - c c c/ ôi ôi ôi – tiếng nhc tr thế h 8X – xp xình xp xình xp xình – mà chc là Chính nhái li t ban nhc rock G Lim ca con gái.

Gây bn lon trong đám đọc gi có hc, trên 40 tui, lâu lâu Chính s dng nhng tiếng lóng ca bn tr 8X như đao mèo, thng chí u.

Chính không ngi chi thng vào mt, nhưng anh cũng biết ví von bng cách nói lái như trong th lôn, đao mèo. Như H Xuân Hương th k th 19, Bà Chúa Thơ, Chính ngao ngán v s bt lc ca thơ chính thng để din t thc tế và mun thách thc nhng nhà kim duyt văn hóa.

Chính cũng ghét dùng du , nhng vt cn thay vì bôi trơn ngôn ng. Du duy nht mà anh t cho phép s dng là du chm hết. Vì thế câu thơ ca anh đọc như mt phát liên thanh, hng hc như câu thơ ca Alan Ginsberg.

Nhưng cui cùng thì nhà thơ t chi để tuyt vng thng. Trong bài Thông đip hoa hng, Chính trông đợi “trn cung phong hoa hng” đến gii thoát tâm linh và thi ca.

  gót chân tháng giêng
            gót chân mng du
            lnh but
            mơ màng
            chm chm mang theo thông đip
            trn cung phong hoa hng
            rc r
            d di
            sp tràn v
            và
            nhn chìm tt c.

Thông đip hoa hng
Chính không phi  mt mai mà giác ng. Sau chiến tranh anh viết nhiu truyn văn xuôi, nhng truyn mà sau này anh xem là quá “hin lành.” Năm 1999 anh làm mt cuc đổi di. Tp truyn 1000 trang ca anh ta đềĐêm Thánh Nhân” làm chn động gii văn hc. Trong truyn tác gi vch trn mt trái ca xã hi, mô t cuc sng ti tăm ca hàng lot nhng con người d ngm, bn cùng, ngây ngô b nhng k có quyn thế, bn đồng hương và đám trc li bóc lt đến tn cùng. Mc dù anh không công nhn nhưng rõ ràng anh đã s dng vn pháp hin thc huyn o, văn pháp đa năng nht để v lên chân dung đầy đủ ca nước Vit Nam đương đại – chân dung xã hi, chính tr và tâm thc. Có l do nhn ra giá tr văn hc không th chi ci trong tác phm này mà nhà xut bn Văn Hc trc thuc nhà nước phi min cưỡng xut bn Tp I. Mt tháng sau, h li ra lnh thu hi và cm xut bn cho đến 7 năm sau.
    
Năm 2009 Chính xông vào làm thơ. Nhưng cũng như truyn, thơ anh cũng chng được các v kim duyt buông tha. Để thoát gng kim anh bèn phóng lên xa l Internet. Anh ln lượt đăng thơ trên các blog thân thin và cho phép đọc gi ti t sách đin t Kindle. Mt tp thơ gm 163 bài được nhà in Tân Hình Thc đăng ti Hoa K, trong s này 22 bài đã được tôi tuyn để dch sang tiếng Anh trong Tuyn Tp này

Trong thi ca Vit Nam đương đại, Nguyn Đình Chính là Arthur Rimbaud ca thi Internet, mt tên ni lon bt tr, mt con trâu điên ca văn hc đường ph. Hn lên án s áp bc dưới mi hình thc, t chính tr, kinh tế đến xác tht. Hn gii phóng thơ khi nhng khuôn sáo. Hn lôi thi ca xung cng rãnh ca cuc đời, bt thi ca phi nhìn thng vào nhng con mt sâu hóm và nghe nhng ai oán não n. Như mt con chó berger, hn ngi hít, rà soát và loi đi tt c nhng gì bc mùi gi di. Duy nht đáng được cu khi bãi bùn sình là nhng mnh vn s tht – nhng gì còn li ca nhng li ha b phnh, ca nhng gic mơ b cum, nhưng nht định không chết.   
  
 Nh thế mà thi ca Vit Nam vươn ti mt đỉnh cao mi. 






No comments: