Thơ Dana Gioia

 

Dana Gioia sinh năm 1950, là một nhà thơ và nhà phê bình Mỹ gốc Ý và Mexico. Ông tốt nghiệp B.A. và M.B.A. từ Đại Học Stanford và tốt nghiệp M.A.về Văn Chương Đối Chiếu từ Đại Học Harvard. Ông làm tới chức phó giám đốc cho một công ty trước khi về hưu sớm để viết văn toàn thời gian. Ông được coi như một trong những nhà thơ hàng đầu của phong trào New Formulism (Tân Hình Thức) của Mỹ, chủ trương trở lại với vần điệu và những thể thơ truyền thống.

Các tác phẩm của Dana Gioia gồm có ít nhất là 3 tổng tập thơ và 8 thi tập. Tập thơ Interrogations at Noon của ông đoạt giải American Book Award 2002. Tập tiểu luận Can Poetry Matter? vào chung kết giải National Book Critics Circle, và được ghi nhận là giúp hồi sinh vai trò của thi ca trong văn hóa công cộng Mỹ.

Từ năm 2001-2009, Dana Gioia làm chủ tịch của National Endowment of the Arts (NEA), cơ quan của chính phủ Mỹ chuyên tài trợ cho các hoạt động nghệ thuật. Với những chương trình thúc đẩy thơ Shakespeare, nhạc jazz, đọc thơ thành tiếng, kể chuyện thời chiến, v.v. nhằm đem văn chương và nghệ thuật tới hàng triệu người dân trên khắp mọi miền của đất nước Mỹ, ông được tạp chí Business Week đặt cho biệt danh là "Người đã cứu NEA". [hình và tiểu sử từ trang mạng của nhà thơ:

GUIDE TO THE OTHER GALLERY

This is the hall of broken limbs
Where splintered marble athletes lie
Beside the arms of cherubim.
Nothing is ever thrown away.

These butterflies are set in rows.
So small and gray inside their case
They look alike now. I suppose
Death makes most creatures commonplace.

These portraits here of unknown
Are hung three high, frame piled on frame.
Each potent soul who craved renown,
Immortalized without a name.

Here are the shelves of unread books,
Millions of pages turning brown.
Visitors wander through the stacks,
But no one ever takes one down.

I wish I were a better guide.
There’s no much more that you should see.
Rows of bottles with nothing inside.
Displays of locks which have no key.

You’d like to go? I wish you could.
This room has such a peaceful view.
Look at that case of antique wood
Without a label. It’s for you.

 ****

HƯỚNG DẪN TỚI PHÒNG TRIỂN LÃM KHÁC

Đây là phòng tứ chi gẫy, nơi những mảnh
Vỡ bằng sứ những lực sĩ  nằm bên cạnh
Cánh tay của những thiên sứ. Không có gì

Bị vứt đi. Những con bướm được xếp thành
Dãy. Rất nhỏ, màu xám bên trong cái hộp
Chúng trông giống như bây giờ. Tôi cho là
Cái chết làm cho mọi sinh vật trở nên

Bình thường. Những bức chân dung này của người
Vô danh được treo thứ tự từ thấp lên
Cao, khung này trên khung kia. Mỗi linh hồn
Có năng lượng khao khát danh vọng, bất tử

Hóa cái không tên tuổi. Đây là kệ những
Cuốn sách chưa đọc, hàng triệu trang sách ngả
Màu nâu. Người thăm viếng lang thang qua những
Giá sách, nhưng chưa ai từng lấy xuống một

Cuốn. Tôi mong ước tôi là người hướng dẫn
Tốt. Không còn gì nữa để bạn nên thấy.
Dẫy những chiếc chai không có gì bên trong
Trưng bày những chiếc khóa không có chìa khóa.

Bạn thích đi. Tôi cầu chúc bạn có thể.
Căn phòng này có một tầm nhìn an bình như
Thế. Nhìn những cái hộp bằng gỗ cổ xưa
Không nhãn hiệu. Đó là cho bạn.