Tự do báo chí

Việt Nam bị xếp vào nhóm các nước Không có Tự do trong báo cáo thường niên về tự do báo chí trên thế giới do tổ chức Freedom House công bố hôm qua, ngày 1/5.

Freedom House, một tổ chức nhân quyền có trụ sở ở Hoa Kỳ, nói rằng con số những người sống trong các xã hội hoàn toàn có tự do báo chí đã giảm xuống mức thấp nhất, tính từ một thập niên nay.

Ông David Kramer, Chủ tịch của Freedom House, cho biết tiêu chuẩn để xếp một nước vào nhóm các quốc gia không có tự do báo chí :

“Lý do mà một nước được đánh giá là không có tự do báo chí là bởi vì nước này không đáp ứng các tiêu chuẩn về tự do pháp lý, tự do chính trị, tự do kinh tế, để cho phép các nhà báo và tổ chức truyền thông có thể hoạt động. Thế cho nên tại các nước nằm trong nhóm 'Không có tự do', có khá nhiều các nước như thế, nhưng tệ hại nhất gồm có Belarus, Cuba, Guiné Xích đạo, Eritrea, Iran, Bắc Triều Tiên, Turkmenistan and Uzbekistan.”

Trong năm qua, tin tức về các vụ bắt bớ, giam cầm và truy tố các nhà báo và blogger không ngừng gia tăng cùng với những mối đe dọa và sách nhiễu đối với những người cầm bút, cho thấy xu hướng giới hạn quyền tự do báo chí tại Việt Nam không những tiếp diễn mà có lẽ còn tệ hơn.

, ông Shawn Crispin, Đại diện cấp cao của Ủy ban Bảo vệ các Ký giả Cở Đông Nam Á (CPJ),đánh giá về tình hình tự do báo chí tại Việt Nam trong năm 2012 như sau:

“Rõ ràng là tình hình tự do báo chí ở Việt Nam đã xuống dốc rất nhanh. Cuộc nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, chính quyền Việt Nam đang tăng cường đàn áp các blogger độc lập, và các nhà báo viết bài đăng trên mạng. Điều đó chứng tỏ là chính quyền Việt Nam đã có một nỗ lực phối hợp để siết chặt một thế giới mạng từng hoạt động tương đối cởi mở, cung cấp các quan điểm và tin tức đa dạng bên cạnh giới truyền thông chính thức bị nhà nước chi phối. Sự kiện Việt Nam xếp hạng thứ 6 trên danh sách của CPJ là một dấu hiệu cho thấy là giới thẩm quyền Việt Nam ngày càng ra tay trấn áp mạnh bạo hơn các quyền tự do trên mạng, chiến dịch này vẫn đang tiếp diễn ở Việt Nam. Quan tâm của chúng tôi là tình hình chỉ có thể trở nên xấu hơn trong bối cảnh chính phủ Việt Nam đang gặp khó khăn kinh tế và khi những rạn nứt đã bắt đầu xuất hiện giữa các phe phái khác nhau trong nội bộ Đảng Cộng Sản Việt Nam.”

Thứ hạng của Việt Nam trong báo cáo năm nay không thay đổi so với năm trước đó. Freedom House xếp Việt Nam hạng thứ 182 trên tổng số 197 quốc gia và lãnh thổ được khảo sát về tự do báo chí

ổ chức nhân quyền quốc tế chuyên bảo vệ những người cầm bút mang tên Phóng viên Không biên giới (RSF) nói các lãnh đạo Việt Nam không thể ngồi trên các luật lệ trong nước và cả các tiêu chuẩn quốc tế về quyền Tự do Báo chí.

  , ông Benjamin Ismail, Giám đốc phụ trách khu vực Châu Á-Thái Bình Dương trong tổ chức RSF, nhấn mạnh:

“Tên của các nhà lãnh đạo Việt Nam đã lọt vào danh sách ‘Hung thần của Tự Do Thông Tin’ kể từ khi chúng tôi bắt đầu lập danh sách cùng thời điểm ra đời của Ngày Tự do Báo chí Thế giới do RSF đề xướng.
  Đúng Ngày Tự do Báo chí Thế giới năm nay, thông điệp mà Phóng viên Không biên giới muốn gửi tới giới lãnh đạo Việt Nam là họ không thể tiếp tục giữ các vị trí đứng đầu quốc gia và bất chấp luật pháp nội địa cũng như công ước quốc tế về nhân quyền, trong đó có quyền tự do báo chí của công dân:

“Các nhà lãnh đạo Việt Nam có nghĩa vụ phải cho phép công dân thực thi các quyền tự do này vì đó là các quyền căn bản của con người được cả thế giới công nhận và tôn trọng.”  

Tổ chức Phóng viên Không biên giới nhận xét trong hai năm gần đây, nhà cầm quyền Hà Nội không ngừng gia tăng sách nhiễu, đàn áp các nhà báo tự do và các blogger qua những án tù nặng nề dành cho những ngòi bút trái chiều với quan điểm của nhà nước khiến thế giới phẫn nộ và quan ngại.
 

Cùng với lời kêu gọi của giới viết blog tại Việt Nam, tổ chức RSF trong Ngày Tự do Báo chí Thế giới nói rằng quốc tế cần phải có hành động cụ thể thúc đẩy Hà Nội phải cải thiện thành tích nhân quyền đầy tai tiếng bao gồm quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận. RSF nói sự im lặng của cộng đồng quốc tế không chỉ là điều đáng xấu hổ mà còn là một sự đồng lõa với tội ác.
 
Nghị quyết 1738 về an toàn của ký giả do Hội đồng bảo an Liên hiệp quốc thông qua năm 2006 yêu cầu các quốc  gia có nghĩa vụ phải bảo vệ các nhà báo và những người hoạt động trong lĩnh vực truyền thông.

Tuy nhiên, RSF cho rằng sở dĩ các nghĩa vụ này chưa được thực hiện đầy đủ là vì các nước thiếu ý chí chính trị để trừng phạt các vi phạm này hoặc vì hệ thống tư pháp yếu kém hoặc bởi vì chính nhà cầm quyền là thủ phạm gây ra các vi phạm đó.

Phóng viên Không Biên giới đề xuất cần thành lập cơ chế giám sát tuân thủ Nghị quyết 1738 để khuyến khích các quốc gia thành viên trong Liên hiệp quốc phải xử phạt những kẻ sát hại, tấn công, đàn áp các ký giả.

RSF nhắc lại rằng việc bảo vệ pháp lý cho các nhà báo cũng được đảm bảo bởi Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị, Công ước Geneva và các công ước quốc tế khác.