ký NAM DAO
Sáng ngày 3, Nguyễn Trọng
Khôi lái xe đưa Nguyễn Duy tới. Chàng nhà thơ này mới bị căng mạch vành tim cách đây đâu 3,4 tháng. Nhìn
khoẻ mạnh hơn khi gặp ở SG kỳ về nước đầu 2013, tôi mừng. Đầu bạc, còn gặp là
vui rồi. D bảo, sau chuyến phiêu bồng
này chắc chẳng còn đi được nữa. Nhớ
những chuyến ‘’lên bờ xuống ruộng’’ với D trong khoảng gần 30 năm nay, tôi bất giác mủi lòng, ngậm
ngùi tiếc những chuyến dự định đi nhưng chưa lên đường lăn lóc với bạn. Cha mẹ
ơi, chống lại được cái kim đồng hồ sao mà khó. Mình đến lúc hết pin, nó thì cứ
quay quay hết vòng nọ đến vòng kia, nhìn đến chóng mặt.
Ăn trưa. CP mở những
chai rượu ngon, rượu trắng trước như khai vị, rồi sau là rượu đỏ. Sành uống,
chàng cho lũ chúng tôi ké, và rượu vào ừng
ực lời ra ào ào. Sau nói là đến vẽ chân dung ND. Lần này, cả Chagall lẫn
Matisse đều biết thân biết phận, không ngó ngoáy gì cả. Thật đỡ tốn giấy, tốn
than, tốn chì. Bàn cãi lảm nhảm một lát,
cả bọn lên đường thăm Plymouth,
nơi CP nhận lời làm tour-guide. Vị hướng dẫn du lịch này rất ‘’văn hoá’’, bắt
ngừng nơi có nhà xay lúa của Mordecai
Lincoln, cụ tổ 5 đời tổng thống Abraham
Lincoln, người đã kết thúc cuộc nội chiến
Nam Bắc của nước Mỹ. Chỉ dăm ba năm sau cuộc chiến, người Nam kẻ Bắc cái đất
nước này hòa hợp hòa giải với nhau. Còn trên đất nước Việt Nam anh hùng của ta thì sao? Chưa kịp
hỏi nhưng tôi đã kịp nín lời để mọi người khỏi phải nhăn mặt. Cho một ngày vui,
ta không cần đặt ra cho nhau những ‘’vấn
nạn’’ loại biết rồi, khổ lắm, nói mãi.
Nhà xay lúa của Mordecai Lincoln, tổ 5 đời Tổng Thống
Lincoln.
(Ảnh lưu niệm có Nam Dao, Văn Dương Thành, Chân Phương, Nguyễn Duy)
Chúng tôi đến chiêm ngưỡng tàu Mayflower, mô hình phỏng theo
chiếc tàu đầu tiên cặp biển vùng này cách khoảng bốn thế kỷ. Tàu đáp vào một ghềnh
đá được lưu giữ như một chứng tích đầu cho cuộc chinh phục Bắc Mỹ của người Âu
châu, được khách du lịch bấm máy lách tách chụp hình, bi bô chuyện bằng tiếng Trung Quốc, chẳng biết họ nói gì. Theo tuyên truyền của chính
quyền Bắc Kinh, xưa họ mới là những người khám phá ra châu Mỹ đấy. Nay, nhằm trở thành
một cường quốc biển, hẳn họ chẳng ngại
ngần gì khắc chữ lên đá rồi giải đầy từ đảo Điếu Ngư trên Biển Đông cho đến eo
biển Malacca, phong toả một con đường
giao thông hàng hải với chiêu bài sẵn
sàng hợp tác để cùng khai thác lòng đại dương có dầu lửa, khí đốt. Biết rồi, khổ
lắm…thôi đừng nói nữa!
Thương thuyền Mayflower (mô hình phục chế theo nguyên mẫu).
Du khách đứng ngắm Plymouth Rock. Nguyễn Duy chụp ảnh tảng đá.
Sau khi di dân Pilgrims đáp tầu vào Plymouth, mười năm sau họ đi đến Boston. Thành phố có từ thời đó, và đầu thế kỷ
20, cảng Boston
lớn hơn cả cảng New York, nơi trung chuyển hàng hóa giữa Mỹ và châu Âu. Chàng dẫn chúng tôi lên đỉnh đồi
nhìn ra biển, nơi có bức tượng của một thổ dân da đỏ, kẻ từng
là thủ lãnh chống lại di dân người
Âu đến xâm lấn. Hiện nay, hàng năm thổ dân đổ về nơi đây để tưởng niệm. Tưởng
niệm gì đây? Có những nền văn minh buộc
lụi tàn khi ma xát với những nền văn minh khác. Tôi liên tưởng đến người da đỏ cưỡi ngựa bắn tên đụng độ với những đội quân có súng ống trong những phim cao-bồi.
Họ chạy vòng vòng và rụng lả tả. Hàng thôi, nhưng sau thì sao? Chỉ còn cái tượng
dựng trên đỉnh đồi, nhìn ra biển, và hẳn ngậm ngùi về một quá khứ không mấy xa xăm.
Trên đường về, xe ngừng
ở một công viên trong có bức tượng đá tiền thân của tượng nữ thần Tự Do ở New York - theo lời CP.
Tại sao thần Tự Do lại là nữ nhỉ? Chắc các liền chị rộng lượng hơn liền anh, những
kẻ lâu lâu ngứa lên lại đi làm anh hùng liệt sĩ đem tự do đổi lấy chiến thắng
trong những trận binh đao chăng?
Tượng đài Nhớ Công Đức Các Tiền Nhân ở Plymouth.
Chúng tôi tạt vào một nơi bán đồ biển mua cá; bữa chiều được ND và VDT chăm chút. Sắp đến giờ phải chia tay, ND
đáp ân tình bằng bài thơ Nhìn
từ xa…Tổ Quốc. Chàng đứng dậy, đọc:
…Xứ sở thật thà
sao lắm thứ điếm
điếm biệt thự - điếm chợ - điếm vườn
Điếm cấp thấp bán trôn nuôi miệng
điếm cấp cao bán miệng nuôi trôn
Vật giá tăng
vì hạ giá linh hồn
Ai?
Không ai
Vết bầm đen vò tai…
Những người bạn lên đường
lúc tối trời. Hoạ sĩ VDT bỏ lại đàng sau hình ảnh mớ tóc đen huyền dài
quá đầu gối. Mai nàng quay lại New York, và sau sẽ qui cố hương. Ôi cái cảnh biệt
ly sao mà nao lòng! Thôi nhé, lòng nhủ lòng, đừng phải lòng vặt nữa nghe cha!
(còn tiếp)
