Gom góp Từ Ngữ của miền Nam và Saigon xưa

Nguyễn Cao Trường

Vì muốn lưu lại những từ mà ngày xưa người Saigon hay dùng như: Mèn ơi, Nghen, Hén, Hen, Tà Tà, Thềm ba, Cà rịch cà tang, tàn tàn,…., và những câu thường dùng như : Kêu gì như kêu đò Thủ Thiêm, làm nư, cứng đầu cứng cổ, tháng mười mưa thúi đất, cái thằng trời đánh thánh đâm…v…v…

Xin mấy anh chị giúp comment những từ nào còn nhớ để Trường góp nhặt copy lại ngỏ hầu lưu lại những tiếng gọi, câu nói thân thương của người Saigon và miền Nam trước đây, e rằng một ngày nào đó nó sẽ mai một…

Như câu này mà đưa google dịch thì “qua biểu hổng qua qua qua đây cũng dzậy” nó dịch ra như vầy “through through through throughthis gaping expression too” có viết ra mà Ông Tây đọc hiểu được ý thì …

hay như câu “giỏi dữ hôn” thì google dịch cũng ngất ngư

Chân thành cám ơn,

À nha = thường đi cuối câu mệnh lệnh dặn dò, ngăn cấm (không chơi nữa à nha)

Ăn coi nồi, ngồi coi hướng = Ăn trông nồi, ngồi trông hướng

Áo thun ba lá = Áo May Ô

Âm binh = phá phách (mấy thằng âm binh = mấy đứa nhỏ phá phách)

Bà chằn lữa = người dữ dằn (dữ như bà chằn)

Bà tám = nhiều chuyện (thôi đi bà tám = đừng có nhiều chuyện nữa, đừng nói nữa)

Bang ra đường = chạy ra ngoài đường lộ mà không coi xe cộ, hoặc chạy ra đường đột ngột, hoặc chạy nghênh ngang ra đường

Bạt mạng = bất cần, không nghĩ tới hậu quả (ăn chơi bạt mạng)

Bặc co tay đôi = đánh nhau tay đôi

Bẹo = chưng ra (gốc từ cây Bẹo gắn trên ghe để bán hàng ở chợ nổi ngày xưa)

Bẹo gan = chọc cho ai nổi điên

Bề hội đồng = hiếp dâm tập thể

Bển = bên đó, bên ấy (tụi nó đang chờ con bên bển đó!)

Bình thủy = phích nước

Biết đâu nà, biết đâu nè = biết đâu đấy

Biểu (ai biểu hổng chịu nghe tui mần chi! – lời trách nhẹ nhàng) = bảo

Bo bo xì = nghỉ chơi không quen nữa (động tác lấy tay đập đập vào miệng vừa nói của con nít)

Bỏ qua đi tám = cho qua mọi chuyện đừng quan tâm nữa (chỉ nói khi người đó nhỏ vai vế hơn mình)

Bữa = buổi/từ đó tới nay (ăn bữa cơm rồi về/bữa giờ đi đâu mà hổng thấy qua chơi?)

Cà chớn cà cháo = không ra gì

Cà chớn chống xâm lăng. Cù lần ra khói lửa.

Cà kê dê ngỗng = dài dòng.

Cà nghinh cà ngang = nghênh ngang

Cà rem = kem

Cà tàng = bình thường, quê mùa,….

Cả rịt cà tang = chậm chạp.

Càm ràm = nói tùm lum không đâu vào đâu/nói nhây

Cái thằng trời đánh thánh đâm

Coi được hông?

Cù lần, cù lần lữa = từ gốc từ con cù lần chậm chạp, lề mề, chỉ người quá chậm lụt trong ứng đối với chung quanh … (thằng này cù lần quá!)

Cứng đầu cứng cổ

Cha chả = gần như từ cảm thán “trời ơi! ” (Cha chả! hổm rày đi đâu biệt tích dzậy ông?)

Chà bá , tổ chảng, chà bá lữa = to lớn, bự

Chậm lụt = chậm chạp, khờ

Chén = bát

Chèn đét ơi, mèn đét ơi, chèn ơi, Mèn ơi = ngạc nhiên

Chém vè (dè)= chen ngang

Chiên = rán

Chơi chỏi = chơi trội, chơi qua mặt

Chưn = chân

Chưng ra = trưng bày

Dạ, Ừa (ừa/ừ chỉ dùng khi nói với người ngang hàng) = Vâng

Dạo này = thường/nhiều ngày trước đây đến nay (Dạo này hay đi trễ lắm nghen! /thường)

Dây, không có dây dzô nó nghe chưa = không được dính dáng đến người đó

Dấm da dấm dẵng

Dễ tào = dễ sợ

Dĩa = Đĩa

Diễu dỡ =????

Diễn hành, Diễn Binh= diễu hành, diễu binh (chữ diễu bây giờ dùng không chính xác, thật ra là “diễn” mới đúng)

Dỏm (dởm), dỏm đời, dỏm thúi (sau 1975, khi hàng hóa bị làm giả nhiều, người mua hàng nhầm hàng giả thì gọi là hàng dởm)

Dô diên (vô duyên)

Du ngoạn = tham quan

Dữ hôn và …dữ …hôn…= rất ( giỏi dữ hén cũng có nghĩa là khen tặng nhưng cũng có nghĩa là đang răn đe trách móc nhẹ nhàng tùy theo ngữ cảnh và cách diễn đạt của người nói ví dụ: “Dữ hôn! lâu quá mới chịu ghé qua nhà tui nhen”, nhưng “mày muốn làm dữ phải hôn” thì lại có ý răn đe nặng hơn )

Dzìa, dề = về (thôi dzìa nghen- câu này cũng có thể là câu hỏi hoặc câu chào tùy ngữ điệu lên xuống người nói)

dzừa dzừa (vừa) thôi nhen = đừng làm quá

Đàng = đường

Đá cá lăn dưa = lưu manh

Đi bang bang = đi nghênh ngang

Đi cầu = đi đại tiện, đi nhà xí

Đó = đấy , nó nói đó = nó nói đấy

Đờn = đàn

Đồ già dịt = chê người mất nết

Đùm xe = Mai-ơ

Được hem (hôn/hơm) ? = được không ? chữ hông đọc trại thành hôn, hem hoặc hơm

Ghẹo, chòng ghẹo = chọc quê

Hồi nảo hồi nào = xưa ơi là xưa

Hổm rày, mấy rày = từ mấy ngày nay

Hổng có chi! = không sao đâu

Hổng chịu đâu

Hổng thích à nhen!

Kẻo = coi chừng

Kêu gì như kêu đò thủ thiêm = kêu lớn tiếng, kêu um trời,….

Làm (mần) dzậy coi được hông?

Làm (mần) cái con khỉ khô = không thèm làm

Làm gì mà toành hoanh hết zậy

Làm nư = lì lợm

Làm um lên: làm lớn chuyện

Làm dzậy coi có dễ ưa không? = một câu cảm thán tỏ ý không thích/thích tùy theo ngữ cảnh

Lặc lìa = muốn rớt ra, rời ra nhưng vẫn còn dính với nhau chút xíu

Lặc lìa lặc lọi = ?

Lắm à nhen = nhiều (thường nằm ở cuối câu vd: thương lắm à nhen)

Lẹt đẹt = ở phía sau, thua kém ai ( đi lẹt đẹt! Lảm gì (làm cái gì) mà cứ lẹt đẹt hoài vậy)

Lùm xùm = rối rắm,

Nhậu = một cách gọi khi uống rượu, bia

Má = Mẹ

Mã tà = cảnh sát

Ma lanh, Ma le

Mari phông tên = con gái thành phố quê mùa

Mari sến = sến cải lương

Mát trời ông địa = thoải mái

Máy lạnh = máy điều hòa nhiệt độ

Mắc cười = buồn cười

Mắc dịch =????

Mặt chù ụ một đống, mặt chầm dầm

Mần ăn = làm ăn

Mần chi = làm gì

Mét = mách

Mình ên = một mình (đi có mình ên, làm mình ên)

Mậy = mày ( thôi nghen mậy = đừng làm nữa)

Muỗng = Thìa, Môi

Mút mùa lệ thủy = mất tiêu

Nào giờ = từ trước tới nay

Nghen, hén, hen, nhen

Ngon bà cố = thiệt là ngon

Ngộ = đẹp, lạ (cái này coi ngộ hén)

Ngồi chồm hổm = ngồi co chân ????

Lộn = nhầm (nói lộn nói lại)

Nhiều chiện = nhiều chuyện

Nhìn khó ưa quá (nha)= đôi khi là chê nhưng trong nhiều tình huống lại là khen đẹp nếu thêm chữ NHA phía sau

Nhột = buồn

Nhựt = Nhật

Ổng, Bả, Cổ, Chả = Ông, Bà, Cô, Cha ấy = ông đó ổng nói (ông ấy nói)

Qua đây nói nghe nè! = kêu ai đó lại gần mình

Quá cỡ thợ mộc…= làm quá,

Quá xá = nhiều (dạo này kẹt chiện quá xá! )

Quá xá quà xa = quá nhiều

Quê một cục

Quê xệ

Rân trời = um sùm

Rốp rẽng (miền Tây) = làm nhanh chóng

Ruột xe = xăm

Sến = cải lương

Sến hồi xưa là người làm giúp việc trong nhà. Mary sến cũng có nghỉa là lèn xèn như ng chị hai đầy tớ trong nhà.

Sườn xe = khung xe

Tà tà, tàn tàn, cà rịch cà tang = từ từ

Tàn mạt = nghèo rớt mùng tơi

Tàng tàng = bình dân

Tào lao, tào lao mía lao, tào lao chi địa, tào lao chi thiên,… chuyện tầm xàm bá láp = vớ vẫn

Tàu hủ = đậu phụ

Tầm xàm bá láp

Tầy quầy, tùm lum tà la = bừa bãi

Té (gốc từ miền Trung)= Ngã

Tía, Ba = Cha

Tòn teng = đong đưa, đu đưa

Tới = đến (người miền Nam và SG ít khi dùng chữ đến mà dùng chữ tới khi nói chuyện, đến thường chỉ dùng trong văn bản)

Tới đâu hay tới đó = chuyện đến rồi mới tính

Tổ cha, thằng chết bầm

Tui, qua = tôi

Tui ưa dzụ (vụ) này rồi à nhen = tui thích việc này rồi ( trong đó tui = tôi )

Tức cành hông = tức dữ lắm

Tháng mười mưa thúi đất

Thắng = phanh

Thằng cha mày, ông nội cha mày = một cách nói yêu với người dưới tùy theo cách lên xuống và kéo dài âm, có thể ra nghĩa khác cũng có thể là một câu thóa mạ

Thấy ghét, nhìn ghét ghê = có thể là một câu khen tặng tùy ngữ cảnh và âm điệu của người nói

Thềm ba, hàng ba

Thiệt hôn? = thật không?

Thọc cù lét, chọc cù lét = ??? làm cho ai đó bị nhột

Thơm = dứa, khóm

Thúi = hôi thối,

Thưa rĩnh thưa rãng = lưa thưa lác đác

Trển = trên ấy (lên trên Saigon mua đi , ở trển có bán đồ nhiều lắm)

Um xùm

Ứa gan

Vỏ xe = lốp

Xà lỏn, quần cụt = quần đùi

Xảnh xẹ, Xí xọn = xảnh xẹ = làm điệu

Xe cam nhông = xe tải

Xe hơi = Ô tô con

Xe nhà binh = xe quân đội

Xí xa xí xầm, xì xà xì xầm, xì xầm= nói to nhỏ

Vè xe = chắn bùn xe

Ứa gan = chướng mắt

Xí = hổng dám đâu/nguýt dài (cảm thán khi bị chọc ghẹo)

Xía = chen vô (Xí! cứ xía dô chiện tui hoài nghen! )

Xiết = nổi ( chịu hết xiết = chịu hổng nổi = không chịu được)

Xỏ lá ba que = giống như chém dè (vè), tuy nhiên có ý khác là cảnh báo đừng có xen vào chuyện của ai đó trong câu: “đừng có xỏ lá ba que nhe mậy”

Xiên lá cành xiên qua cành lá = câu châm chọc mang ý nghĩa ai đó đang xỏ xiên mình ???? (gốc từ bài hát Tình anh lính chiến–Xuyên lá cành trăng lên lều vải)

Xưa rồi diễm = chuyện ai cũng biết rồi (gốc từ tựa bài hát Diễm xưa TCS)