Đọc cho biết

Vassily Grossman

An ninh Nga hôm 25/7 trả lại bản thảo một tiểu thuyết kinh điển về Thế chiến Hai, hơn 50 năm sau khi nó bị chính quyền Liên Xô tịch thu.

Tác phẩm Cuộc đời và Số phận của Vassily Grossman, hoàn thành năm 1960, bị Liên Xô cấm cho đến cuối thập niên 1980 nhưng nay được xem là một trong những tiểu thuyết hay nhất của nền văn học Nga từ 1945

Cơ quan An ninh Liên bang (FSB), kế tục KGB của Liên Xô, đã trả lại bản thảo cho cơ quan lưu trữ văn học để các học giả có thể tham khảo.

Các giấy tờ được FSB trả lại bao gồm cả bản thảo viết tay và đánh máy, các trang sửa chữa, lên đến 10,000 trang.

Tiểu thuyết bị chính quyền Liên Xô lên án vì mô tả giai đoạn thanh trừng của Stalin thập niên 1930 và sự đàn áp trong Thế chiến Hai.

Đây là một trong rất ít tiểu thuyết Nga thời kỳ đó nhắc đến tội ác của Stalin cũng như tinh thần anh dũng của nhân dân Liên Xô trong chiến tranh.

Năm 1961, KGB tịch thu bản thảo của Grossman.

Một quan chức nói với tác giả rằng cuốn sách chỉ có thể xuất bản sau 200 hay 300 năm nữa.

Ông Grossman qua đời năm 1964, không được chứng kiến ngày tác phẩm ra mắt.

May mắn là một người bạn của Grossman giữ được một bản sao, và nó được in tại Thụy Sĩ năm 1980, sau đó có bản dịch tiếng Pháp.

Một phiên bản rút gọn lần đầu tiên in tại Liên Xô năm 1988 và cuốn sách ngày càng trở nên nổi tiếng theo thời gian.

Năm ngoái, truyền hình nhà nước công chiếu phim dựa theo tác phẩm.

Vasili Semenovich Grossman (tên thật là Iosif Selomonovich Grossman) Sinh ngày 12 Tháng 12, 1905 ở Berdichev, Ukraine. Sáng tác đầu tay “Trong thành phố Berdichev”, 1934, được M. Gorky, M. Bulgakov, I. Babel khen ngợi. 1935, Grossman lao vào cuộc tình với Olga Gruber, vợ nhà văn Boris Andreevich Gruber. 1936, Olga ly hôn Gruber và lấy Grossman. 1937 Gruber bị bắt và bị kết tội là ‘kẻ thù của nhân dân’. Olga sau đấy cũng bị bắt vì bị nhầm vẫn là vợ Gruber, bà được thả một năm rưỡi sau đó. Câu chuyện này sau được thuật lại trong tiểu thuyết “Cuộc đời và Số phận” cuốn tiểu thuyết nổi tiếng nhất của ông. “Cuộc đời và Số phận” – nói ngắn gọn là cuốn tiểu thuyết mô tả cách hiểu của con người về tự do và định mệnh trong kỷ nguyên của chủ nghĩa toàn trị. Theo Grossman, quyền lực toàn trị là căn bệnh hủy hoại cả nhà nước lẫn nhân dân. Nhà văn miêu tả nước Nga đi theo con đường dẫn tới Năm 1984 của George Orwell. Thành công to lớn của Grossman là tuyên bố rằng cuộc sống của con người là giá trị chủ yếu của thế giới, là tiêu chuẩn chủ yếu của mọi biến động lịch sử”.  – Boris Lanin. Năm 1960, Grossman đưa bản thảo cuốn “Cuộc đời và Số phận” cho tạp chí “Ngọn cờ” (Znamiya) nơi cuốn sách được hứa hẹn xuất bản. Nhưng Tháng Hai năm 1961 KGB “ngăn chặn” bản thảo và tất cả các bản sao (hay KGB tưởng thế) bị tịch thu khỏi căn hộ của Grossman. Grossman cầu cứu Khrushchev và được bố trí gặp Suslov, Trưởng ban Tư tưởng của Đảng. Suslov bảo Grossman rằng cuốn “Cuộc đời và Số phận” còn thù địch với Cách mạng Nga hơn cả cuốn “Bác sĩ Zhivago” của Pasternak. Suslov tuyên bố cuốn “Cuộc đời và Số phận” không được phép xuất bản trong vòng ít nhất 250 năm. Cùng bị tịch thu năm 1961 là cuốn tiểu thuyết cuối cùng của Grossman “Mọi sự đều trôi chảy”, mà ông bắt đầu viết từ năm 1955. Cuốn sách kể về một người đã tiêu tốn nửa cuộc đời trong các trại tù Gulag. Grossman chết 14 tháng Chín 1964 vì ung thư dạ dày.